09/02
Newsletter: Optimaal gebruik van off-patent-geneesmiddelen: The offer you cannot (afford to) refuse - Medaxes Day 27/01/2023
De gezondheidszorg toegankelijk, betaalbaar en duurzaam houden, nu en voor de volgende generaties; daarvoor staat Medaxes. En in dat streven staan we niet alleen. Onze uitnodiging aan onze partners in de gezondheidszorg om hierover te reflecteren, werd warm onthaald. Tijdens de Medaxes Day van 27/01/2023 gingen zo’n 120 stakeholders het gesprek aan met Minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken Frank Vandenbroucke, Dr. Sarah Garner (WHO), Yannis Natsis (ESIP) en onze eigen Wim Vervaet. Centraal stond de zoektocht naar best practices, nieuwe voorstellen, modellen en methodes om de toegang tot basis- en specifieke gezondheidszorg blijvend mogelijk te maken.
Sinds meer dan 20 jaar draagt de off-patent sector bij tot toegankelijke, kwaliteitsvolle zorg in ons land en creëert hij ademruimte in het geneesmiddelenbudget. Maar het huidige financieringsmodel van het geneesmiddelenbudget botst op zijn limieten. Een grondige discussie over een fundamentele hervorming van dit financieringsmodel dringt zich op als we ook in de toekomst toegang tot kwaliteitsvolle zorg willen verzekeren. Naast de prijserosie die het gevolg is van dit model, zet de inflatie de duurzaamheid van de off-patent-sector onder hoogspanning. Het tart elke economische logica dat onze leden hun extra kosten niet op proportionele manier kunnen doorrekenen in de prijzen van de geneesmiddelen die zij op de markt brengen.
Medaxes dringt aan op een groeiende bewustwording dat off-patent-geneesmiddelen optimaler ingezet kunnen worden in het voordeel van de toegankelijkheid, betaalbaarheid en duurzaamheid van het gezondheidszorgsysteem. Op korte termijn stelt Medaxes voor een vrijstelling van de claw-back toe te kennen voor off-patent-geneesmiddelen, aanbestedingsprocedures in ziekenhuizen te herzien om o.a. biosimilar-concurrentie te garanderen en een gelijk speelveld veld te creëren om het marktaandeel van generische en biosimilaire geneesmiddelen te vergroten. Dringende actie is aangewezen voor biosimilars, ook in het retailsegment. Op middellange termijn pleit Medaxes voor een ‘controle’-mechanisme op mesoniveau in het geneesmiddelenbudgetbeleid, om basis- en specifieke zorg te garanderen. Wim Vervaet lichtte dit tijdens de Medaxes Day uitvoerig toe. Ook onze andere keynote speakers beklemtonen dat off-patent-geneesmiddelen een hoeksteen zijn van het gezondheidszorgsysteem. En dat we, om de gezondheidszorg toegankelijk te houden in de toekomst, voldoende investeringen moeten doen om ervoor te zorgen dat generische en biosmilaire geneesmiddelen op de markt komen en blijven.
Daarnaast moet een sterke en gezonde concurrentie een topprioriteit worden voor de beleidsmakers, niet alleen in het kader van de toekomstige herziening van de Europese geneesmiddelenwetgeving, maar ook in de Belgische gezondheidszorg. Ondanks de aanhoudende druk die nieuwe therapeutische evoluties uitoefenen op het geneesmiddelenbudget, kan enkel een duurzaam ondernemingsklimaat voor de off-patent-sector in België ervoor zorgen dat deze geneesmiddelen hun weg naar de markt blijven vinden.
Dit alles vraagt durf en visie en bovenal inspirerende partnerships, om de fundamenten van de gezondheidszorg te behouden, te versterken en uit te breiden. Een duurzaam geneesmiddelenbudget – en bij uitbreiding duurzame gezondheidszorg – wordt niet gemanaged als een kost, maar gekoesterd als een investering.
Jasmien Coenen, Managing Director
Minister Vandenbroucke, die meer dan 2 decennia geleden met het introduceren van de referentieterugbetaling de basis legde van het huidige (‘goedkope’) geneesmiddelenbeleid geeft aan dat “we voor een dilemma staan: het prijsdalingsmechanisme dat destijds effectief was in het realiseren van belangrijke besparingen, staat nu – omwille van zijn toegenomen complexiteit – een competitieve markt in de weg. En de constante prijzendruk leidt tot problemen van duurzaamheid”.
Alhoewel de minister de mening is toegedaan dat “prijsverminderingen deel zullen blijven uitmaken van de gereedschapskist”, stelt hij dat “we een ‘reset’ nodig hebben met het oog op duurzaamheid en betaalbaarheid, waarin concurrentie een rol speelt”.
“We moeten binnen het geneesmiddelenbudget stoppen met enerzijds de off-patent-geneesmiddelen die in de basiszorg voor alle burgers voorzien en anderzijds de innovatieve geneesmiddelen die vooral focussen op ‘unmet medical need’, als communicerende vaten te beschouwen. De mantra dat lagere geneesmiddelenprijzen in het off-patentsegment een garantie zijn voor toegang tot geneesmiddelen, heeft zijn houdbaarheidsdatum duidelijk overschreden”, argumenteert Wim Vervaet.
“De betaler moet zijn focus verleggen en investeren in een maximaal gebruik van off-patent-geneesmiddelen om de gezondheidsuitgaven te optimaliseren. Meer bepaald betekent dit dat hij moet opteren voor duurzame prijzen in plaats van bodemprijzen, voor de ‘beste’ aankoop (lees beste therapeutische optie) in plaats van de aankoop met de minste budgetimpact, voor gezonde concurrentie in de plaats van aanhoudende prijsdalingen (prijserosie) en voor duurzame aanvoer in plaats van boetes voor onbeschikbaarheden.”
Yannis Natsis (ESIP) identificeert concurrentie (of althans het gebrek daaraan) als dé uitdaging voor het huidige en toekomstige geneesmiddelenbeleid om bij te dragen tot een duurzame gezondheidszorg.
"We stellen twee zorgwekkende tendensen vast, met name ontbrekende data of de ‘groeiende ‘evidence gap’ bij de goedkeuring van het octrooi van de meeste nieuwe geneesmiddelen en de 'orphanisation' van de regulatoire omgeving."
“Daarnaast moet niet enkel het probleem van de hoge prijzen van de innovatie aangepakt worden, maar ook dat van de lage prijzen (in casu van generische en biosimilaire geneesmidelen). De terugtrekkingen van de markt, die door lage prijzen in de hand gewerkt worden, leiden eveneens tot problemen van toegankelijkheid.”
>>> Duurzaamheid van de gezondheidszorg: concurrentie is hét antwoord
Met het oog op betaalbare, essentiële geneesmiddelen onderstreept dr. Garner het belang van partnerships en wijst zij erop dat “een sterke farmaceutische industrie voor zowel innovatieve als off-patent-geneesmiddelen nodig is om de gezondheidsdoelstellingen te halen”.
Aangezien overheden in Europa steeds meer hun bezorgdheid uitdrukten over de hoge kosten die de toegang tot potentieel effectieve nieuwe geneesmiddelen belemmeren, zag in 2020 het Oslo Medicines Initiative (OMI) het licht in de schoot van de Europese divisie van het WHO.
“De WHO heeft overigens een sterke traditie op het vlak van erkenning van biosimilars en generische geneesmiddelen, waarbij meer dan 200 generische geneesmiddelen deel uitmaken van de lijst van essentiële geneesmiddelen, en als kwaliteitsvolle geneesmiddelen en basismedicatie gekwalificeerd worden."